Pergi ke kandungan

Perjanjian 20 Perkara Sabah

Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.
Laman ini telah dilindungi separa dari disunting
Sebahagian daripada
Pembentukan Malaysia
Peristiwa
Rang Undang-Undang Malaysia
Suruhanjaya Cobbold
 • Perjanjian 18 perkara
 • Perjanjian 20 perkara
Referendum Singapura
Pemberontakan Komunis Sarawak
Lanun di Laut Sulu
 • Serangan rentas sempadan di Sabah
 • Konflik Moro
Pemberontakan Brunei
 • Persekutuan Borneo Utara
Konfrontasi Indonesia-Malaysia
Persetujuan Manila
Mafilindo
Pemerintahan Sendiri Sarawak
Akta Malaysia 1963
Pemerintahan Sendiri Borneo Utara
Pemasyhuran Malaysia
Operasi Claret
Rusuhan kaum 1964
Pengeboman rumah MacDonald
Hubungan PAP–UMNO
Pengisytiharan Singapura
Resolusi Majlis Keselamatan PBB 213
Perjanjian Singapura
Pemberontakan Selatan Thailand
Ikon portal Portal Malaysia

Perjanjian 20 Perkara atau Memorandum 20 Perkara ialah senarai 20 perkara yang dibuat oleh Borneo Utara, mengusulkan syarat-syarat untuk Borneo Utara bersama-sama dengan Persekutuan Tanah Melayu, Sarawak, dan Singapura membentuk persekutuan Malaysia, pada 16 September 1963[1] sebagai negeri Sabah. Penerimaan perkara-perkara ini berbeza-beza, ada yang dimasukkan dalam Perlembagaan Malaysia dan ada yang cuma diterima secara lisan sahaja. Perjanjian 20 perkara itu sering menjadi tumpuan di kalangan mereka yang berpendapat bahawa hak-hak Sabah dalam Persekutuan telah terhakis dari masa ke masa.[2]

Perjanjian berkenaan dengan Malaysia

Latar Belakang

Di bawah perjanjian yang ditandatangani antara Great Britain dan Persekutuan Tanah Melayu, isu penentuan nasib sendiri berkenaan dengan penduduk Borneo Utara dan Sarawak membentuk cabaran kepada pembentukan Persekutuan Malaysia. Kenyataan Bersama yang dikeluarkan oleh Kerajaan Persekutuan British dan Malaya pada 23 November 1961 mengumumkan bahawa sebelum membuat sebarang keputusan muktamad adalah perlu untuk memastikan pandangan penduduk Borneo Utara dan Sarawak. Ia telah memutuskan untuk menubuhkan sebuah suruhanjaya untuk menjalankan tugas itu dan untuk membuat cadangan.

Kerajaan British, bekerjasama dengan Kerajaan Persekutuan Tanah Melayu, melantik Suruhanjaya Siasatan untuk Borneo Utara dan Sarawak pada Januari 1962 untuk menentukan sama ada rakyat menyokong cadangan untuk mewujudkan Persekutuan Malaysia. Pasukan lima orang, yang terdiri daripada dua orang Malaya dan tiga wakil British, diketuai oleh Lord Cobbold. [3]. Sebuah jawatankuasa antara kerajaan (Jawatankuasa Lansdowne) telah dilantik untuk mengusahakan butiran akhir Perjanjian Malaysia. Lord Lansdowne berkhidmat untuk Britain dan Tun Abdul Razak, Timbalan Perdana Menteri Persekutuan Tanah Melayu berkhidmat untuk Malaya.[4]

20 perkara itu ditulis dengan tujuan untuk menjaga kepentingan, hak, dan autonomi penduduk Borneo Utara semasa pembentukan persekutuan Malaysia. Cadangan yang serupa, dengan perbezaan kandungan tertentu, telah dibuat oleh Sarawak, dan biasanya dirujuk sebagai Perjanjian 18 perkara.

Perhatian sering diberikan kepada memorandum ini oleh mereka yang percaya bahawa prinsip mereka tidak kemudiannya dipatuhi selepas persekutuan. Terdapat banyak desakan agar memorandum 20 perkara itu dikaji semula bagi mengambil kira perubahan sosial, ekonomi dan politik dari semasa ke semasa.[5]

Garis masa ringkas peristiwa berkaitan

Laporan Jawatankuasa Antara Kerajaan. Pada 1 Ogos 1962
  • 17 Januari 1962: Suruhanjaya Siasatan (Suruhanjaya Cobbold) diumumkan untuk memerhatikan pandangan rakyat Singapura, Sarawak, Brunei dan Borneo Utara.
  • 21 Mac 1962: Pada mesyuarat Jawatankuasa Greater Malaysia terdapat persetujuan bahawa adalah lebih baik untuk menunggu Suruhanjaya Cobbold, yang telah ditugaskan untuk menilai sokongan terhadap cadangan di Borneo Utara dan Sarawak, untuk melengkapkan laporannya, untuk mempertimbangkan penemuannya sebelum keputusan dibuat mengenai persekutuan Malaysia.
  • 21 Jun 1962: Laporan Cobbold telah disiapkan dan diserahkan kepada perdana menteri Britain dan Malaya (secara sulit). Laporan itu menyimpulkan bahawa satu pertiga menyokong sepenuhnya idea itu, satu pertiga menyokong dengan syarat perlindungan dimasukkan, dan satu pertiga selebihnya dibahagikan antara mereka yang lebih suka Borneo Utara dan Sarawak untuk mendapatkan kemerdekaan sebelum penggabungan dan mereka yang menolak penggabungan secara terang-terangan. Pandangan suruhanjaya itu ialah - sokongan padu untuk Malaysia bersekutu (dengan pemindahan kedaulatan dalam tempoh dua belas bulan), menggabungkan pengaturan peralihan di mana British akan kekal untuk beberapa tahun pertama.[6]
  • 31 Julai 1962: Kerajaan British dan Malaya pada dasarnya memutuskan bahawa Persekutuan Malaysia yang dicadangkan perlu diwujudkan pada 31 Ogos 1963. Sebuah Jawatankuasa Antara Kerajaan (IGC) akan dibentuk untuk mengusahakan pengaturan perlembagaan pada masa hadapan.[7]
  • Ogos 1962: Laporan itu diterbitkan kepada semua pihak. Khabarnya, ini mengejutkan Borneo Utara.
  • 13 – 14 Ogos 1962: Donald Stephens mengadakan mesyuarat pemimpin politik yang merangka memorandum tuntutan minimum 14 perkara (kemudian 20 perkara). Ini mendapat sokongan daripada Sarawak.[8]
  • 12 & 26 September 1962 (masing-masing): Majlis perundangan Borneo Utara dan Sarawak bersetuju dengan pembentukan Malaysia dengan syarat hak-hak negeri dilindungi.[8]

Senarai perkara

Berikut merupakan senarai perkara yang terkandung dalam perjanjian tersebut.[9]

Perkara 1: Agama

Walaupun tiada bantahan terhadap agama Islam sebagai agama kebangsaan Malaysia akan tetapi agama rasmi sepatutnya tidak akan diadakan di Borneo Utara, dan segala perundangan mengenai agama Islam yang terkandung di dalam Perlembagaan Malaya tidak harus digunakan di Borneo Utara.[10][11]

Perkara 2: Bahasa

  • a) Bahasa Melayu harus dijadikan Bahasa Kebangsaan Persekutuan
  • b) Penggunaan Bahasa Inggeris harus diteruskan untuk tempoh sepuluh tahun selepas Hari Malaysia
  • c) Bahasa Inggeris harus digunakan sebagai bahasa rasmi Borneo Utara untuk semua tujuan berkaitan dengan negeri dan persekutuan, tanpa had masa.[10][11]

Perkara 3: Perlembagaan

Walaupun Perlembagaan Persekutuan Malaya diterima sebagai asas untuk membentuk Perlembagaan Malaysia, akan tetapi Perlembagaan Malaysia seharusnya dipersetujui oleh pergabungan negeri-negeri bebas dan sepatutnya bukan sesuatu susunan pindaan kepada sebuah perlembagaan yang telah digubal dan dipersetujui oleh negeri-negeri yang berasingan di dalam keadaan yang berlainan sekali. Sebuah perlembagaan baru untuk Borneo Utara sewajarnya amat diperlukan.[10][11]

Perkara 4: Ketua Persekutuan

Ketua (Yang Di Pertua Negara) Borneo Utara tidak layak untuk dipilih sebagai Ketua Persekutuan.[11]

Perkara 5: Nama Persekutuan

"Malaysia" bukan "Melayu Raya".[11]

Perkara 6: Imigresen

Kawalan ke atas penghijrahan dari luar ke mana-mana tempat di Malaysia seharusnya terletak di bawah kuasa kerajaan Persekutuan tetapi kemasukan ke Borneo Utara sepatutnya juga memerlukan persetujuan Kerajaan Negeri.

Kerajaan Persekutuan tidak seharusnya berkuasa membatalkan kemasukkan sesiapa pun ke dalam Borneo Utara jika ia berkaitan dengan urusan kerajaan negeri kecuali atas sebab-sebab keselamatan sahaja. Borneo Utara seharusnya mempunyai kuasa yang tidak terhad ke atas pergerakan seseorang, kecuali mereka yang bertugas di bawah kerajaan Persekutuan daripada tempat-tempat lain Malaysia di Borneo Utara.[10][11]

Perkara 7: Hak Menarik Diri

Hak untuk memisah atau menarik diri dari Persekutuan seharusnya tidak ada.[11][12]

Perkara 8: Borneonisasi

Proses untuk melantik orang-orang tempatan ke dalam perkhidmatan awam negeri Borneo Utara seharusnya diwujudkan secepat mungkin.[11][12]

Perkara 9: Pegawai-pegawai British

Segala usaha harus dibuat untuk menggalakkan pegawai-pegawai British untuk meneruskan perkhidmatan mereka dalam perkhidmatan awam sehingga tempat mereka boleh diganti oleh orang-orang tempatan yang berkelayakan.[11][12]

Perkara 10: Kewarganegaraan

Tertakluk kepada pindaan berikut, Perenggan 148(k) cadangan dalam Laporan Cobbold seharusnya menentukan hak kewarganegaraan penduduk Borneo Utara di dalam Persekutuan tertakluk kepada pindaan berikut:

  • a) Perenggan kecil (I) seharusnya tidak mengandungi syarat mengenai penetapan selama 5 tahun
  • b) Untuk diselaraskan dengan undang-undang kami, perenggan kecil (II) sepatutnya menyatakan "7 daripada 10 tahun" dan bukan "8 daripada 10 tahun"
  • c) Perenggan kecil (II) tidak sepatutnya mengandungi sekatan berkenaan dengan kewarganegaraan ibu bapa seseorang yang dilahirkan di Borneo Utara selepas Hari Malaysia semestinya menjadi warganegara persekutuan.[11][12]

Perkara 11: Cukai dan kewangan

Borneo Utara harus mengekalkan kawalan ke atas kewangan, pembangunan dan tarifnya sendiri, dan harus mempunyai hak untuk mengusahakan cukainya sendiri dan mengumpul pinjaman atas kreditnya sendiri.[11][12]

Perkara 12: Kedudukan khas bangsa asli/bumiputera Borneo Utara

Pada prinsipnya bangsa asli Borneo Utara seharusnya menikmati hak keistimewaan seperti yang diberikan kepada bangsa Melayu di Malaya, tetapi formula yang dipraktikkan di Malaya tidak semestinya digunapakai oleh Borneo Utara.[11][12]

Perkara 13: Kerajaan Negeri

  • a) Ketua Menteri harus dipilih oleh ahli-ahli tidak rasmi Majlis Perundangan.
  • b) Borneo Utara seharusnya mempunyai suatu sistem kementerian yang sesuai.[11][12]

Perkara 14: Jangkamasa Peralihan

Ini sepatutnya tujuh tahun dan dalam tempoh tersebut kuasa perundangan mesti diserahkan kepada Negeri Borneo Utara oleh Perlembagaan dan bukan hanya diwakilkan kepada Kerajaan Negeri oleh Kerajaan Persekutuan.[11][12]

Perkara 15: Pelajaran

Sistem pelajaran Borneo Utara yang wujud sekarang harus diteruskan dan dengan itu ia harus diletakkan di bawah kawalan kerajaan negeri.[11][12]

Perkara 16: Perlindungan kepada Perlembagaan

Tiada pindaan atau penarikan balik sebarang perlindungan khas yang diberikan kepada Borneo Utara harus dibuat oleh Kerajaan Pusat tanpa persetujuan positif Kerajaan Negeri Borneo Utara. Kuasa meminda Perlembagaan Negeri Borneo Utara harus dimiliki secara eksklusif kepada rakyat di negeri itu.[11][12] (Nota – Parti Bersatu, Parti Demokratik dan Parti Pasok Momogun menganggap bahawa majoriti tiga perempat diperlukan untuk melaksanakan sebarang pindaan kepada Perlembagaan Persekutuan dan Negeri sedangkan UNKO dan USNO menganggap majoriti dua pertiga adalah mencukupi.)

Perkara 17: Perwakilan dalam Parlimen Persekutuan

Ini sepatutnya bukan hanya bergantung kepada jumlah penduduk Borneo Utara tetapi juga kepada keluasan dan keupayaannya, dan dalam mana-mana perkara ia sepatutnya tidak kurang dari jumlah perwakilan dari Singapura.[11][12]

Perkara 18: Nama Ketua Negeri

Yang di-Pertua Negara.[11][12]

Perkara 19: Nama Negeri

Sabah.[11][12]

Perkara 20: Tanah, hutan, kerajaan tempatan dan lain-lain

Peruntukan dalam Perlembagaan Persekutuan berkenaan dengan kuasa Majlis Tanah Negara tidak sepatutnya terpakai di Borneo Utara. Begitu juga, Majlis Kebangsaan bagi Kerajaan Tempatan tidak sepatutnya memohon di Borneo Utara.[11][12]

Memorandum 20 Perkara ini selalu di salah ertikan sebagai kandungan tuntutan di dalam Perjanjian Malaysia 1963 (MA63) oleh penuntut hak MA63.

Terdapat 5 parti-parti politik dari Sabah yang mengemukakan memorandum mereka pada 29 Ogos 1962 kepada Lord Lansdowne. Sekarang memorandum ini dikenali sebagai 20 Perkara. Terdapat salah faham di antara orang Sabah sendiri yang mengiktiraf 20 Perkara ini sebagai satu perjanjian atau asas Perjanjian Malaysia 1963.

Dokumen ini bukan perjanjian atau asas perjanjian ia hanya satu memorandum yang diserahkan kepada Lord Lansdowne untuk pertimbangan beliau tidak lebih, tidak kurang.

Kontroversi

Perkara 7: Hak Pemisahan Diri

Perkara 2 Perlembagaan Malaysia menyatakan bahawa Parlimen Malaysia mempunyai hak untuk menukar sempadan negeri atau mengakui mana-mana negeri baru ke dalam persekutuan. Walau bagaimanapun, tidak ada peruntukan mengenai pemisahan negeri-negeri dari persekutuan.[13] Walau bagaimanapun, bekas ahli akademik Universiti Islam Antarabangsa Malaysia (PIHE), Abdul Aziz Bari, mengatakan bahawa Perkara 2 Perlembagaan juga membayangkan bahawa Parlimen Malaysia mempunyai kata akhir mengenai pemisahan negara dari persekutuan, seperti yang dilakukan kepada Singapura pada tahun 1965.[14] Selain itu, sebarang cadangan mengenai pemisahan Sabah dan Sarawak daripada Malaysia boleh dihukum di bawah Akta Hasutan.[15]

Jeniri Amir dari Universiti Malaysia Sarawak (UNIMAS) menyatakan bahawa Sarawak dan Sabah tidak mempunyai hak untuk menarik diri daripada persekutuan mengikut Perkara 7.[16] Walau bagaimanapun, kumpulan pemisah yang diketuai oleh Doris Jones mengatakan bahawa maksud perkataan "harus" seperti dalam "Tidak ada hak untuk berpisah dari Persekutuan" hanyalah cadangan yang bertentangan dengan "hendaklah" yang membayangkan perintah.[17]

Perkara 18: Nama Ketua Negara

Dalam Perjanjian Malaysia, maksud istilah "Gabenor" termasuk gelaran Ketua Negeri Sabah, iaitu "Yang di-Pertua Negara".[18] Istilah ini dimasukkan ke dalam Perlembagaan Malaysia dari tahun 1963 hingga 1976. Walau bagaimanapun, ketua negeri Sarawak dinamakan "Yang di-Pertua Negeri" dari tahun 1963.[19]

Pada 27 Ogos 1976, di bawah Perkara 160 Perlembagaan Malaysia, istilah "Governor" telah dimansuhkan dan digantikan dengan "Yang di-Pertua Negeri".[20] Ini secara berkesan menamatkan gelaran "Yang di-Pertua Negara" Sabah. Terjemahan bahasa Melayu bagi istilah "Negeri" Sabah dan Sarawak ialah "Negeri" (Negeri-negeri Bersekutu) dan bukannya "Negara" (Negara) sejak 1963.[21]

Tidak pernah, sesetengah kumpulan berpendapat bahawa Sabah dan Sarawak harus dipanggil "Negara", dan ketua negara yang dipanggil "Yang di-Pertua Negara", atas dasar bahawa Sarawak mencapai kemerdekaan pada 22 Julai 1963 dan Sabah mencapai kemerdekaan pada 31 Ogos 1963 sebelum membentuk Malaysia bersama-sama dengan Persekutuan Tanah Melayu]] pada 16 September 1963. Mereka percaya bahawa ketua negeri Sabah yang dikenali sebagai "Yang di-Pertua Negara" antara tahun 1963 dan 1976 menyokong pandangan ini.[22][23][24][25]

Lihat juga

Ketahui lebih lanjut tentang Perjanjian 20 Perkara Sabah di Wikipedia:
Imej dan media dari Commons
Teks sumber dari Wikisumber

Rujukan

  1. ^ "No.10760: Agreement relating to Malaysia" (PDF). United Nations Treaty Collection. PBB. 1963. Dicapai pada 2010-09-22. Unknown parameter |month= ignored (bantuan)
  2. ^ Abdication of Responsibility: The Commonwealth and Human Rights, United States of America: Human Rights Watch, October 1991, m/s. 33–34, ISBN 1-56432-047-2, dicapai pada 15 September 2010
  3. ^ Cobbold ialah Gabenor Bank of England dari 1949 hingga 1961. Yang lain ahlinya ialah Wong Pow Nee, Ketua Menteri Pulau Pinang, Mohammed Ghazali Shafie, Setiausaha Tetap Kementerian Luar Negeri, Anthony Abell, bekas Gabenor atau Sarawak, dan David Watherston, bekas Ketua Setiausaha Persekutuan Tanah Melayu
  4. ^ Bastin, John Sturgus (1979). Malaysia; Selected Historical Readings. Ann Arbor: University of Michigan Press. ISBN 9783262012165.
  5. ^ "Sabah, S'wak urged to review agreements". Daily Express. 21 December 2004. Diarkibkan daripada yang asal pada 3 June 2011. Dicapai pada 15 September 2010.
  6. ^ Cobbold Commission (1962). "Report of the Commission of Enquiry, North Borneo and Sarawak, 1962" (PDF). DigitaLibrary. DigitaLibrary Malaysia. Diarkibkan daripada yang asal (PDF) pada 4 September 2012. Dicapai pada 16 September 2010.
  7. ^ A. J. Stockwell (2004). Malaysia. The Stationery Office. m/s. 377. ISBN 978-0-11-290581-3.
  8. ^ a b A J Stockwell, penyunting (2004), British Documents on the End of Empire, B, 8, Norwich, UK: TSO (The Stationery Office), m/s. 386 [141], ISBN 0-11-290581-1
  9. ^ Perjanjian 20 Perkara Sabah.
  10. ^ a b c d A J Stockwell, penyunting (2004), British Documents on the End of Empire, B, 8, Norwich, UK: TSO (The Stationery Office), m/s. 624, ISBN 0-11-290581-1, dicapai pada 30 July 2012
  11. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t Luping, Herman James (1985). The Kadazans and Sabah Politics (PDF) (PhD). Political Science Department at the Victoria University of Wellington. m/s. 61. Dicapai pada 28 October 2012.
  12. ^ a b c d e f g h i j k l m n Ram Bahadur Mandal, penyunting (1990), Patterns of Regional Geography – An International Perspective, 3, New Delhi: Concept Publishing, m/s. 252–254, ISBN 81-7022-292-3
  13. ^ Ann Surin, Jacqueline (15 January 2014). "Uncommon Sense with Wong Chin Huat:Can Sabah or Sarawak Secede?". The Nut Graph. Dicapai pada 28 September 2014.
  14. ^ Anbalagan, V (17 February 2014). "Not easy for Sabah, Sarawak to leave Malaysia, says constitutional expert". The Malaysian Insider. Diarkibkan daripada yang asal pada 2 March 2014. Dicapai pada 28 September 2014.
  15. ^ Surach, G (17 February 2014). "Rahman Dahlan: Seditious to suggest that Sabah, Sarawak secede". The Star (Malaysia). Dicapai pada 28 September 2014.
  16. ^ "SABAH, S'WAK SECESSION: Really just a 'vocal minority' or is Putrajaya lying to itself?". Malaysia Chronicle. 17 February 2014. Dicapai pada 28 September 2014.
  17. ^ Jones, Doris (17 February 2014). "SHOULD vs SHALL - A Consideration for Point 7:Right of Secession". Sabah Sarawak Keluar Malaysia (SSKM). Dicapai pada 28 September 2014.
  18. ^ Agreement relating to Malaysia between United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland, Federation of Malaya, North Borneo, Sarawak and Singapore/Annex A  – melalui Wikisource.
  19. ^ Choong Wah, Lang (15 January 2014). "Federal system of Malaysia-Then and Now". The Rocket. Dicapai pada 24 September 2014.
  20. ^ Blaustein, A.P., Flanz, G.H.(1971). In Constitutions of the Countries of the World. Oceana Publications. p.298. Google Book Search. Retrieved 24 September 2014.
  21. ^ "Perlembagaan Persekutuan Akta 1260/2006 (The Federal Constitution revision as of 2006) (Malay language), Page 181" (PDF). Centre for Public Policies Studies. 2006. Diarkibkan daripada yang asal (PDF) pada 24 August 2014. Dicapai pada 24 September 2014.
  22. ^ Rintod, Luke (24 January 2011). "Negara, not negeri, status for Sabah". Free Malaysia Today. Diarkibkan daripada yang asal pada 3 March 2016. Dicapai pada 24 September 2014.
  23. ^ Goliu, Percy (17 September 2014). "Doris explains Sabah 'secessionist' Facebook drive". Free Malaysia Today. Diarkibkan daripada yang asal pada 22 September 2014. Dicapai pada 24 September 2014.
  24. ^ Jones, Doris (25 May 2012). "Sabah&Sarawak Kehilangan Kuasa Kemerdekaan?Kehilangan Taraf Negara? (Malay language)". Sabah Sarawak Keluar Malaysia (SSKM). Dicapai pada 24 September 2014.
  25. ^ Way, Winston (15 January 2014). "Governor should be 'Yang DiPertuan Negara'". Free Malaysia Today. Diarkibkan daripada yang asal pada 9 May 2014. Dicapai pada 24 September 2014.

Bacaan Lanjut

  • Allen, J. de V.; Stockwell, Anthony J. (1980). Wright., Leigh R. (penyunting). A collection of treaties and other documents affecting the states of Malaysia 1761-1963. Oceana Pubns. ISBN 978-0379007817.
Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Perjanjian_20_Perkara_Sabah&oldid=6216772"